’n Kwezel weûrtj inne stat ouch waal ’n zieëmel, of ’n kêrkerat geneûmdj. ‘n Super godsvruchtig vrawmes di-j op allerlejse meneêre leet kieke wi-j geluîvig en braaf ze wul woor. Ge zeetj ze allewiel neet mieër int wîldj roondloupe, en eigelik es det jaomer. Want ’t rituwieël waat ze int oeëpenbaar meindje te motte opveûre lieëk op ’n oeëpenbare vari-jetee-vuurstelling.
Vae hebbe d’r indj jaore fieërtig nog ein gekindj, di-j hoezje êrreges inne buurt vanne Ruttestieëg (Hofakkerstraot) en leep dageliks van dao nao de Muuëleport woeë wul eeme vanne femîelie of zoeë oonger d’aerd loog. Vae koste os namelik hieël neet vuurstelle det ze oeëts getrowdj zoeëj zeen gewaesj en det eure mins dao op d’n jongste daag loog te wachte. Ze schuufeldje in eur lang zwérte schörte, ’n bitje schow ineingedoeëke, docht langs de hoêzer met korte drubbelpéskes oeëver de stoep met ’n österke tösse-n eur gevaoje vînger. En’t kieëk neet op of um. Mer asj op ’n kruûspunt van straote kwoom, veeltj int midde daovan op z’n kni-jje, sloog zich twieë of drej kieër ’n kruûs, schraveldje umhoeëg en schuufeldje wi-jjer. Asj det awiel nog oppe kruûsing Muuëleport/Singel zoeëj doon, waasj binne de korste kieëre neet meer van d’n tèr te oongerschei-je gewaesj.
En ouch eeders kieër asj êrreges ângers ’n kruus zoog, bekruûzje ’t zich weer ’n paar kieër. Det gebuuërdje dus elk hongsgezeik. Wichter oet de buurt woeëtj hoezje, kindje det rituwieël en kloeëdje eûr op ’n spesjaal meneer. Ze teikendje namelik met kriêt ’n groeët kruus, midde oppe straot of op ’t pörtje van d’n hoeëf van de Brîl (Wulms). En as dan ’t wiefke d’r aan kwoom, schoeëte de wichter ewég achter ’n hegk en loordje waat d’r gong gebuuëre. En jaowaal huuër: ’t kwezelke veel oppe kni-jje en zeingeldje z’n eige, ‘tzelleje as op ’n kruuspunt. En di-j jong haaje dan de groeëtste kuit en lajje eur oet. Dit gebuuërdje roontelum 1950 vanne vuuërige ieëw. Pop van Baer van Lei vanne Kieviep (Nouwen) waas d’r beej. Mer ochêrm de dódzel van ‘n kwezelke. God hebbe haar ziel. Miserere nobis.
Di-j kruuskes deut mich dînke aan de kruuspresessies, di-j vreuger gehaoje woeërte vanuut de stad de boeteni-jje in. Oppe maondjig, dieënsdig en goonsdig vuur Hemelvaatsdaag, smêrreges rontelum ’n oor of zes, trok d’r ’n presessie met geluivige minse oeëver de akkers um te baeje vör ’n gooje ougst. Vuuraafgegânge doeër ‘ne fiere kruusdrager met ‘n twieë maeter hoeëg kruus leep d’r ‘ne keplaon met ’n paar kräöls. Dae keplaon baedje haardop ’t österke met z’n OWE’s (Onzevader, Weesgegroet, Eeraandevader) vuur, en de goodgeluivige sliert presessiegangers baedje nao. Oetti-jje kwaom dan de litteni-j van Maria of di-j van Allerheiligen d’r nog achteraan. En as ’t österke aaf waas, begoste ze gewoeën weer van vuren-aaf-aan. As kîndj mocht ich mejloupe en vongdje det best fein zoeë-n frisse naas hale smêrreges as de dauw nog oppe vêldje loog. ’t Gong eedere daag ‘ne angere kant op, want slivvenhieër most vör alle akkers vör ‘ne gooje ougst zörrege. ’t Moêzelkepèlke loog altiêd op zoeë-n roete. De mieëste minse moste boete bliêve staon, zoeë drök waasj altiêd. En ich maakdje mich wul ’s zörg wi-j d’n ougst oetveel op plekke woeë de presessie neet gekaome waas. Waat haaldje ge as wécht toch in eure kop!
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
