Oeëtti-jje mójje ’t béste waaje hetj ewéggaeve. Zoeë mós ‘ne boor de béste kermenaaj van zien eigeste vétgemésj vêrke aanne pestoeër gaeve. De proof van ’t vêrke hoot det. Det waas good vör de boor zien zieleheil, mer nog baeter vör de boêk vanne pestoeër. Mer allewiel gluîve vae neet mieër det slivvenhieërke zoeë korrupt és dette uch vör ’n kermenaaj ‘ne stool innen hieëmel vrî-j hultj. Mer as de slachttiêd d’r aan kwoom, verknuuëkeldje zich de dörpsgeistelikheid weer op vuuërhând op “de proof”.
Det waas in d’n tiêd detter nog aan hoês geslachtj mocht waere. De gedatieërdje men aanne stamtaofel huuëge zich det nog good. ’t Slachte zörgdje vör de wîntjervuuërraod vleîs en spek. Van kappesmoos maakdje ge zoormoos vör beej di-j herste. En daobeej ‘ne vuuërraod “Roeëj Ster”aerpel en ge kwoomtj de wîntjer doeër.
’t Waas ’n hieël gedoons, det slachte aan hoês. Beej good waer boete oppen din en ângers oppe stâl. Det koszje (of mogdje) neet zelf, dus kwoom de slachter aan hoês. Ajje de vétgemasjdje kuus good vast haatj, hawdje de slachter ’ne pîn doeër de kop van ’t bieëst en zakdje hae op slaag doeër zien puuëtjes. Dan woeërtj geschróbdj, gewasse en geschoeëre wi-j ‘ne sjieke mins vúúër ieërste Paosdaag. Det waas vör de proeëperigheid. Hygiene hétj det allewiel. De boêk woeërt oeëpe gesnieëje en de dêrm d’r oet gehaaldj. Niks woeërt weggegoesj, alles waas te gebroêke, zelfs waat binne in de dêrm zoot góng nog oppe mestkoel. Van de dêrm zelf woeërt de worst gemaaktj. ’t Blood waas vör de bloodworst en de bâlkebrej. Zoeë’ne kuus leverdje vanalles: kermenaaj, spek, hespe, scheelrubbe, puuëtjes, hieëskes, kortelette, platte rub, kinnebak, laever en de stert. En zelfs de blaos woeërt nog gebroêktj um ‘ne bâl van te make um de jóng te laote foeballe. Van de restânte vleîs woeërt worst en van de kop huitkieës gemaaktj. En vörâl di-j beejpredukte wore vanne eige slacht völ lekkerder dan waajje tieëgeswoeërdig inne super kouptj.
Ich maak d’n huitkieës nog altiêd zelf van ‘nen echte vêrkeskop. Ich doon d’r ‘n hieëske en e puuëtje beej, snupper d’r ouch ’t hert oonger en ’t tungske en neet te vergaete ’t stertje asj neet inne êrtesop verdwieëne és. Ich doon d’r waal de oûge oet, ângers kiektje mich tezieër aan. ‘ne Lap spekzwoerd um te zjelieëre en laotj ’t dan mer same koeëke mét krujjeri-j wi-j laureer, wachele (zjenaeverbieërkes), kroêdnieëgelkes, e schuuëtje aek en mieër van det spul. ’t Kosj ‘nen daâg wêrk, mer dan hejje ouch wat. Zaligmakendj lekker.
As wichter stóngdje oppe boorderi-j nao det slachte te kieke en vóngdje det intressânt. Allewiel gaon ze vanne gaerd asse e dröppelke blood zeen. Naodet ’t vêrke gewasse waas, hóngtj oeëpegesnieëje ‘nen daâg oppe leî-jer um aaf te stêrve. Dan pas woeërtj in stökke gesnieëje en verwêrktj. Mer ieërtj zoeëwiêt waas, haaje de boor en de slachter al e kruûkske aoje klaore door ’t kaelsgaat geschö5dj, want det huuërdje beej de traditie vant slachte. Tieëge valaovendj haaje ze de fles keduuk gemaaktj en wore ze e bitje kegel. Proost. En as dan de pan mét nog knisperendje herste oppe taofel kwoom, waas edereîn gelökkig. Allein mót de proof nog nao de pestoeër, sakkerloeët ! Mejjeh, zoeë’n kermenaaj deut meschiens mieër woongere as ’n kêrk vôl heilige.
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
