Wiel van Toeën van Perjân (Tullemans) hieëget os zelf vertéldj. Hae haaj neet Wiel mótte heîte, mer eigelik Zjaak, nao ziene paetoeëme Zjaak van Lierop. Dae paetoeëme waas getrawdj mét Bet, e zöster van Wiel zien vader. En di-j dieëje same kefee De Wacht. Mer inne femiêlie waas op d’n daâg det hae geboeëre woeërt, ’n klein jungske van zienen oeëme Zjang oppen Oelemêrrentj gestôrve det Wiel haaj mótte gaon heîte, en toen zagt Toeën Tullemans (jaowaal, de bekindje meister) oet sentimênt en mejgeveul: “Dae van os gieët Wiel heîte”. En noow ve ’t toch oeëver meister Toeën Tullemans hebbe: de mieëste van os aanne stamtaofel hebbe ‘m nog gekindj. Hae és mieër as 30 jaor meister gewaesj aanne schoeël van Pappa Nörke (Lempens) tot daeke Soure ‘m oeëverplaatszje nao de Verstraeteschoeël oppe singel. In Wieërt werreldjberoemdj, want hae schrieëf stökskes in ’t Kanton Weert, maakdje gedichtjes, oonger ângere van de kepotgewejdje Boeënesmuuële, en löszje ‘m gaer. Nao zien pensjenieëring lepe ederen daâg zien vaste roete langs 3 kefees, same mét zienen hoond. Dao kaldje hae mét de minse en haaje weer stöfkes um oeëver te schriêve. Vanne Tram góngtj nao Verstraete en van dao-oet nao de Wacht. En d’n hoond achter ‘m aan. Mer dae móst waal boete vuuëre duuër bliêve ligke. Aszen ‘m thoês móste hebbe, gînge zien wichter kieke woeë d’n hoond loog, want dan waas Toeën dao binne. En Wiel vertéltj ouch nog det, wi-j Toeën op z’n twieë-enzieëventjigste gestôrve waas, d’n hoond nog daag langs de kefees leep um ’t baasje te zeuke. Ouch zoeën Jan (de kûnstschîlder) hieët det déks gememorieërdj. Oppe foto zeen ve Toeën mét kastelein Joep Kahlert, en zien vraw Altje in gesprek mét Tjeu de Bêls (Gijbels).
Zjaak, kastelein ìn en kort nao d’n oeërlog, neumdje ze “de Zate Bóks” en det zal neet vör niks zeen gewaesj. Bet mós ‘m ‘ne kieër van zatigheid in béd hêlpe en kos ‘m ziene nachtpon neet aangetóddeldj kriêge,want zaatlèp zeen neet te hantieëre. Schitj ajje wîltj, dachtj beej z’n eige en lagt ‘m hâlf aangedaon oonger ’t vaerebéd (soeërt dikke dieëke). Midde inne nacht zitj Zjaak inins rechtop in béd, rammeltj Bet wakker en reuptj in paniek: “Bet kiek noow toch, ich bin m’nen êrm kwiêt!” Hae veuldje namelik ’ne lieëge mow aan ziene hansop en verschrók zich toen te börste.
Toch wore zien naefkes gruuëts op euren oeëme, want hae droog mét verve en passie ’t presessiekruûs beej begrafenisse, presessies en ânger kêrkelik gedoons. Dao paszje ziene martiale snor zjuust good beej. En as de wichter hem dan zoge loupe in ziene snieëwitte superplie, ’t kruûs stoer vuuëroet haojend mét aan wieërskânte de kräölkes mét ’t wierouksvaat, zagte ze gruuëts tieëge eur vrung: “Det és oeëzen oeëme!” Zoeë-eme hieët neet edereîn in zien femiêlie!
In juni 1945 wore Zjaak en Bet 50 jaor getrawdj en det waas fieëst in kefee De Wacht. De Muuëlestraot waas langszi-j verseerdj mét dennebuimkes mét pepeêre ruuëskes en dito slingers, want daolangs mós ’t goûwe broêdspaar tieëge tieën oor nao de plechtige hoeëmes paradieëre. Ze wore smêrges um half acht ouch al ’s nao ‘n stil més gewaesj, um te kemuûnie te gaon, want daovör mószje nûchter zeen. En ajje mósj wachte mét aete wis nao de plechtigheid, koszje wul ’s vanne gaerd gaon.
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
