Stamtäöfelkes aflevering 45: Klieëzaod verkoupe

Boezjieëre: frits.pop@ziggo.nl Foto Peter Clement: Beechtstool met lôlstoeëf

Aanne stamtaofel hebbe ve ’t nog deks oeëver kêrk en geisTELIKheid. Pasj op: gein geisTIGheid, want det akkedieërtj meist neet. Toch hevve oets ‘ne keplaon inne statterkêrk gatj dae wul ‘s ’n mop kos oethale en ouch verdrage. Keplaon Maôse (Maessen) waas ’n bitje ‘ne flaris, ’n Don Camillo-echtige figuur, dae aafstoeëk tieëge ânger zwertgerókdje kêrkedeênare. Hae leep ‘ne kieër vuurop doeër de kêrk in ’t presessieke woeëmej de hoeëmes ingelowd woeërt, met de wi-jwaterskwarst  inne voêst en ‘n kräölke met ’t wi-jwatersvaat naeve-n ‘m . Hae duipdje de kwast in det eimerke  en begos te zeingele. Mer met zoeë-n gewêldj det ‘m de börstel vanne stieël aaf schoeët en vanaaf ’t middeschieëp oeëver de geschrokke köp van het devote vôlk hieën schoeët, tot vuur de beechtstool vanne daeke. ’t Waas op d’n orgelmeziek nao, muuskesstil oonger de geluivige, want inne kêr mooje neet lache. Dé’s neet gepasj! Mer gluif mer detter nao de hoeëmes beej ’t Broên Paerd aanne stamtaofel nog haard geschaterdj es. Daezelleje keplaon meindje e möpke oet te hale met drogist Tjeu Laeven, dae vuuraan inne Maasstraot zien zaak haaj en ouch hoezje. Dao stong ‘ne kieër de wichterwage met ’n pas geboeëre kösterkindje vuur de duuër. Tjeu en/of zien vraw woor nog effe binne wat pakke. Keplaon Maose haaj det inne gater. En vanuut de daekeni-j, e bitje verder inne straot  griszje hae zich ’n heilig Hertbieëldj van ’t schaepke en ruuldje det vlot ìn tieëge det wècht inne wage. Hae dacht dette Tjeu daomej kloeëdje. Mer ’t waas zjuust angersterum. Tjeu haaj gezeen waater gebuuërdje en dacht: Ge kunt mich de bout hachele, en leet toen de keplaon ’n hallef oor zitte met det kösterkindje oppe schoeët, woeë-te geins kânte mej op kos.
Ich weit nog det Maose de beechtstool in ’t lînker schieëp vanne kêrk haaj, umtreentj inne midde. Dae stieëter nog altiêd. Ajje dae van binne gaotj bekieke zeeje detter inne vloer woeë de keplaon zien veut stoonge asze aant beechthuuëre waas, e luûkske zitj.
Dao stong inne wîntjerdaag asze oorelang beecht most huuëre, ’n lôlstuuëfke oonger um de veût wêrrem te haoje.
En oeëver beechte gesproeëke: Eedere katteliek most zich met Paose gaon beechte. Det haaj oeës Heilige Moeder de Rooms Katholieke Kerk os op straffe van hel en verdoemenis verordenieërtj. De Mân (Zjaak Peeters vanne Luchtpost) ging dus ouch ziêne klieëzaod verkoupe. Mer vuuraaf, messchiens um te prakkezieëre waatte de keplaon waal of neet zoeëj gaon opbeechte, droonke e dröpke beej ’t Broên Paerd, en leet zich oeëverhale ‘ne boum mej te toepe. Toenne later inne bank vuur de beechtstool  op z’n buurt zoot te wachte en zuutjes indudje, tikdje ze ‘m oppe schouwer: “Gae zeetj aanne buurt”. “Ich pas”, zagge toenne wakker schoeët. Offe det ouch gebeechtj hieët?
Ajje vreûger met eure vînger aane zjèmpot haatj gezaete, moszje det beechte, zag de broêder vanne schoeël. Mer toen dejje later met daezèlleje vînger aant maegdje zootj woeëdje det de keplaon toch neet vertelle. Dao haaje gein kloeëte mej te make. Det deut mich dînke aan ’n lidje waat mie vader begîn vuuërige ieëw al zong:
Waat es det met di-j jong joonges dao, joecheidi joecheida (2x)
‘sAoves gaon ze met de maegdjes sprînge,
En ’s mêrreges kunne ze de bòks neet vînge.
Joecheidi, joecheida.

© Frits Weerts / Bullseye Publishing

Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.