In oeës book Stamtafel Weert weurtj kefee De Kowstâl op Luuëke kort aangehaaldj. Mer oppe stamtaofels di-j dao-aan vuuraaf goonge, woeërte verhaole verteldj di-j ve neet in ’t book kwiêt koste. Hieël vreuger haadje dao Buchters Frênske (Frans Stultiens) as kastelein. Dae haaj (eige schout??) ’n hieël groeët hoêshaoje en kos daorum ’n beejverdeenste good gebroêke. In ziên boorderi-jke, schuuns tieëgenoeëver de noeëdkerk op Luuëke, haaje in ziêne kowstâl ’n kefeeke gemaaktj. Zoeë haaj de kefee al metein ‘ne towpasselikke naam. En vuurâl soondes nao de Hoeëmes stroumdje de stâl vôl met geluivige di-j dorst gekrieëge haaje vanne soondese preek en de wieroukswâllem. Hieël Luuëke waas dao kîndj aan hoês en later kwoome d’r ouch völ van boete Luuëke dao e pötje beer drînke. Later in de jaore 50 noom de femiêlie Niessen oet Ni-jwieërt de zaak oeëver en wi-j eure mins waas kaome te stêrreve waas Mina, zien vraw, de kasteleinse. “Mina vanne Kowstal” waas oongertösse ’n begrip vör hieël Wieërt. Ouch schötteri-j Sint Job, wi-j kântj ângers, waas heej alzelaeve presênt aster wat te veêre veel. En det keûmtj beej schötteri-jje nogal ’s vuur. ’t Waas neet de sjiekste kefee mer waal ein met stumming inne tênt. Allein de hygienische toestande woore in dae-n tiêd noch nog neet wi-j awiel. Boete de boorderi-j stong ’n houtere kieët met ‘ne zînke pisbak en ’n duuër di-j neet tegooj tow gong. Êrreges hong ouch nog ‘ne jute zak tieëge de houtere zi-jkânt um d’n trek en d’n inkiêk op eure peêzerik tieëge te gaon. En ge kosj oppe ruuëk aafgaon. Neet bepaoldj “Frische Landluft”.
Schötteri-j Sint Job gong op ziêne jaorlikse tieërdaag-met-jaorvergadering gemeinlik nao Mina vanne Kowstal. Gewuuëndje waas dan ouch detter piepkuuëkes gesmausj woeërte. ’t Gebuuërdje op ein van de jaorvergaderinge detter oonger de roondvraog de vraog gesteldj woeërt, of de piepkuukes neet te völ aroma van de boutkiet op zoeëje neeme, want de kuuëke loog d’r nogal dóchtbeej. Hub vanne Bökkem (Bukkems) waas d’r beej en verteldje ’t os oppe stamtaofel.
Zoeën kefee zoeëj mette riggelemênte van allewiel neet mieër kunne en moge bestaon. Woeëje eur koetje oppe groond kosj oettraeje en nao boete mosj um te miechele. Woeë de segare- en segrettewâllem as ’n wôllek inne gelagkamer hong, en ’t roeëk nao zjenaever (vanne mèn) en odeklonje (vanne vröllie). Mer aevezieër doeëdzundj en jaomer det ve dae sfeer neet mieër kunne mejmake. En d’n tiêd es zoeëwiêt gekaome det de kastelein neet mieër kan akkedieëre van allein mer e peelske en ‘ne aoje klaore. Allewiel motte d’r zieëker tieën soeërte beer getaptj waere en ounog wat te aete d’r beej. En weem vanne jong of aojer vröllie hieët nog ’n fleske odeklonje in ziên tasje? As wècht zeendje weit ich nog duvels good det miên mooder mich ‘ne tesneuzik met e paar dröppelkes odeklonje oonger mien naas doedje as ich oôzelèchtig waas. Det haaj ze toezjoer bi-j zich in eur kallevlieske. En ’t heêlep! In det tasje zoot meistens ouch nog ’t österke (det moszje altiêd bi-j uch hebbe!) en ’n rölke paepermûnt vör as de mins wat völ gepreûftj haaj en nao d’n drânk roeëk. Mer dae odeklonje zoeëj dus beej de Kowstâl good van pas zeen gekaome. Aant österke haadje dao minder. Ave Maria gratia plena.
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
