De familie Smeets uit Weert bezoekt het standbeeld van Philippe de Montmorency, graaf van Horn en de graaf Lamoraal van Egmont aan de Kleine Zavel in Brussel.
Standbeeld graven Egmont en Horn
Centraal staan, als symbool van de strijd tegen de Spaanse dwingelandij, op een indrukwekkend voetstuk de beelden van de graven van Egmont en Horne. Deze beeldengroep van Charles-Auguste Fraikin uit 1864 was oorspronkelijk bestemd voor het Broodhuis op de Grote Markt van Brussel, uitgerekend op de plaats waar het schavot had gestaan waarop de afgebeelde graven zijn terechtgesteld. In 1879 werd het monument verplaatst tot voor het voormalige stadspaleis van de graaf van Egmont, in die tijd bezit van de hertog van Arenberg.
De kunstenaar heeft beide graven voorgesteld op het ogenblik waarop zij naar het schavot worden geleid. Egmont, met de hoed op het hoofd en een zakdoek in de hand, vertoont een wilskrachtige uitdrukking. De graaf van Horne houdt zijn fluwelen hoed in de ene hand en legt de andere op de schouder van zijn lotgenoot. Het bijzonder hoge voetstuk in (neo-)gotische stijl, is versierd met de wapenen van de beide Heren. Twee landsknechten flankeren de sokkel. Op een verguld plakkaat staat volgend opschrift: Aux comtes d’Egmont et de Hornes, condamnés par sentence inique du duc d’Albe et décapités à Bruxelles le 5 juin 1568 (Aan de graven van Egmont en Hoorn, bij onrechtvaardig vonnis door de hertog van Alva veroordeeld en onthoofd te Brussel op 5 juni 1568).
Beelden in het park rondom het standbeeld van Egmont en Horne
De tien levensgrote arduinen beelden achter in het plantsoen opgesteld rondom het centraal geplaatste standbeeld van de graven Egmont en Horne, zijn een eerbetoon aan de zestiende-eeuwse Nederlanden; die rampzalige maar ook zegerijke tijd in de vaderlandse geschiedenis van België. Een keur aan krachtige en begaafde mannen brak de banden die de menselijke geest nog met de Middeleeuwen verbonden en werkte aan een godsdienstige en wetenschappelijke bevrijding. Aan hen is het te danken dat de Nederlanden een vooraanstaande plaats tussen de Europese naties zijn gaan innemen. De tien standbeelden stellen mannen voor wier politieke bedrijvigheid en begaafdheid tot de roem van de zestiende-eeuwse Nederlanden hebben bijgedragen. De beelden werden op 20 juli 1890 onthuld.
Links van het centraal opgestelde standbeeld van de graven van Egmont en Horne beginnend, gaat het om:
Willem de Zwijger, prins van Oranje (1533-1584) door Charles Van der Stappen, als leider van de opstand der Nederlanden tegen Spanje onder koning Filips II voorgesteld met krachtige en koppige trekken, draagt een staf, terwijl zijn linkerhand op zijn degen rust.
Lodewijk van Bodegem (c. 1470-1540), door Jean Cuypers. De vermaarde bouwmeester, betrokken bij de aanleg van het oorspronkelijke Brusselse Broodhuis en de ontwerpen van de kerk van Brou is voorgesteld met een werktekening van de kerk in de ene hand en professioneel gereedschap in de andere.
Hendrik van Brederode (1531-1568), door Antoine-Joseph Van Rasbourgh, incarneert met De Zwijger en Marnix van Sint-Aldegonde het vaderlandsgezinde verzet tegen de dwingelandij. Hij overhandigde Margaretha van Parma het smeekschrift der Edelen van het Eedverbond der Edelen en stelde op het banket voor om de spotnaam van geuzen als erenaam aan te nemen, reden waarom de kunstenaar aan de schouder van de afgebeelde een kom en bedelnap verbindt, kenmerkend voor de geuzen wier spreuk was: Fidèles au roi jusques à porter la besace (trouw aan de koning tot het dragen van de bedelnap toe).
Cornelis Floris De Vriendt (1518-1578), door Jules Pécher. De beeldhouwer en bouwmeester vervaardigde onder meer de sacramentstoren van de Sint-Leonarduskerk van Zoutleeuw, bouwde het Stadhuis en het Hanzehuis van Antwerpen en is de maker van het doksaal van de kathedraal van Doornik.
Rembert Dodoens (1518-1585), door Alphonse de Tombay. De afgebeelde was de meest vermaarde botanicus die de Nederlanden hebben gekend. Hij was tevens geneesheer en hoogleraar aan de Universiteit van Leiden. Hij bestudeerde ook kosmografie en fysiologie, maar zijn voornaamste werken handelen wel over botanica. Hij schreef een Histoire des Plantes en gaf een Nederlandstalig herbarium uit, het Cruydeboeck, opgedragen aan landvoogdes Maria van Hongarije, waarin hij vooral streekgebonden planten behandelde, die hij als eerste classificeerde.
Gerardus Mercator (1512-1594), door Louis Van Biesbroeck. De afgebeelde is bekend onder de gelatiniseerde versie van zijn werkelijke naam, De Cremer, en verwierf roem als aardrijkskundige, kosmograaf en wiskundige. Hij draagt een wereldkaart en een precisie-instrument.
Jan van Locquenghien (1518-1574), door Godefroid Van de Kerckhove. De afgebeelde was burgemeester en amman van Brussel, waar hij geboren is. Hij was betrokken bij de uitgraving van het kanaal van Willebroek.
Bernard van Orley (1492-1542), door Juliaan Dillens. Het betreft hier de vermaarde Brusselse schilder die Italië bezocht had en daar onder invloed van de Renaissance kwam te staan.
Abraham Ortelius (1527-1598), door Jef Lambeaux. De afgebeelde is een vermaarde geograaf die de eerste aardrijkskundige atlas van de wereld van zijn tijd uitgaf.
Filips van Marnix van Sint-Aldegonde (1538-1598), door Paul De Vigne. De diplomaat, schrijver en wijsgeer werd een vurige voorvechter van de vrijheid van denken. Indien De Zwijger het hoofd en de arm voorstelt van de omslachtige onderneming die de strijd tegen Spanje was, dan stond Marnix voor de ziel en de gedachte.
