Stamtaofels staon d’r um bekindj detter weliswaor neet drek geloeëge weurtj, mer det toch völ verhaole e stök bezeeje de waorheid zeen. Logisch, want ajje wat te vertélle hetj, dooje det zoeë perfiêtelik muuëgelik um ’t verhaol en uchzelf intressânt te make.
‘ne Gevânge vés weurtj aan ’n stamtaofel ederskieër groeëter. Gaotj mer ’s tösse ’n bups véssers zitte, dan huuërdje det ze kêrp gevânge hebbe innen Iêzere Mân, dae zich dao âmper in kân drejje. En gae gluiftj det!
Mie groeëtvader, Dôlve Fried, geboeërtig oet Meijel en opgegruudj inne Pieël, waas in zien jóng jaore ouch ‘ne verwoedje vésser, mer dan op ’n spesjaal meneer. Hae woor zieër bedrieëve in ’t vésse métte stölpmang. En ’n stölpmang waas ’n rónde van reet of scheêne gevlochte, taps towloupendje mang, di-j van oonger en van boeëve oeëpe woor. D’n hâls van boeëve waas zoeë smaal dejje d’r zjuust ’n hând in kosj staeke. Van oonger waasse breîd.
Ge stapdje, mét of zoonger stevele -det weît ich neet- inne bieëk. Dao meurdje ge mét eur veut de drabbes op, zoeëdet ‘t water troebel woeërt. Dan zatdje de stölpmang mét d’n oeëpe brejje kânt nao oonger oppe boeëm vanne bieëk. De vés zwóm dan nao boeëve nao óngemeurdj water en dan koszje ‘m van boeëve doeër de smale hâls mét eur hang pakke en oppe kânt goeze. Waal wiêt zat, ângers spróngen uch trök. Inne pieëlvaarte zote völ rutse. Dao weurtj zelfs in ’n vastelaovendslidje oeëver gezoonge. Oeëver ’n ruts inne Noeërdervaart. Mer ‘t schientj detter ouch paoling te prikke woor. Dae hultj zich gaer op inne sliêk.
Op beejgaondje foto oet 1931 staon ‘ne groep minse di-j zoeë te zeen d’r eine aant drînke zeen oppe goojen aafluîp van ’n vésparti-j. Ich heb geî verstând van vésse en weît dus neet of de vangst woeë ze mej proonke rutse zeen of meschiens kêrp. Waal weît ich det dae groeëte mins lînksboeëve Dôlve Fried és, mie groeëtvader. Midden aanne taofel zitj d’n “Aojen hieër Zjang” (Van de Venne, oprichter vanne maelmuuële) en rechs “Bolle Jan” (Hendriks van de óntginninge inne Hej en op Doospel). De plaats van dieës gebuuërtenis kân twieëjerlej zeen. Zeen de vésse rutse, dan zaltj aanne Noordhoeve op Doospel zeen, woeë Bolle Jan zien óntginninge haaj en dus pieëlknaelkes wore. Mer asj kêrp és, kântj ouch aan Villa Molenveld naeve de maelmuuële zeen, woeëdet Zjang van de Venne woeëndje. Achter dae villa loog indertiêd ‘ne groeëte wi-jjer woeëdet ze gevânge kêrp vieërtieën daag in zuûver water lete zwumme, um de moddersmaak d’r vanaaf te hale. Kêrp meurtj altiêd. Ich heb kort nao d’n oeërlog nog gezeen det dao ’n nét oeëver gespanne waas. Neet um te vuuërkaome det eme ‘ne kêrp zoeëj sjoepe, mer det di-j vésse neet oet de wi-jjer zoeëje sprînge. Kêrp haodje neet gemaekelik gevânge. Det wieëte minse di-j vreuger op kêrp gónge vésse en dae dan thoês inne badkuûp zatte um de sliêksmaak d’r oet te hale. Mieëstâl voonge ze dan later de vés naeve de kuûp trök. Met de moel oeëp en toch geînen aom. En dan waasse nog neet te knoûze, want hae smaakdje nog nao d’n toter.
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
