WEERT – Woensdagavond opende Rotary gouverneur Jeroen Collet de expositie met prenten over het leven van Philippe de Montmorency, Graaf van Horn en Heer van Weert. Hij deed dat door een toelichting uit te rollen van kunstenaar Willem Jansen die een installatie in de paterskerk heeft staan van het voormalige kasteel de Nijenborgh’ in de volksmond beter bekend als het kasteeltje van de familie Scheijmans aan de Biest.
De expositie -alleen geopend tijdens de open monumentendagen- werd mogelijk gemaakt door enkele Rotarians. Tijdens een gezamenlijke bijeenkomst van Rotaryclub Weert en Rotaryclub Weert-Land van Horne werd er aandacht besteed aan het belang van de Horne dynastie voor Weert.
Op vrijdag 5 juni 1568 staat op de Grote Markt in Brussel een met zwarte doeken bekleed schavot gereed. Om 11.00 uur wordt graaf Lamoraal van Egmond als eerste terechtgesteld. Daarna wordt Philippe de Montmorency, graaf van Horn en Heer van Weert onthoofd. Hun beider hoofden worden daarna op twee hoge staken gespiest en blijven zo zes uur staan. Op 23 juni arriveert zijn lichaam op het kasteel in Weert en wordt binnen één uur begraven, wellicht in de Paterskerk te Weert. Zijn onthoofding -als Gulden Vliesridder- veroorzaakte een schokgolf door Europa en was mede aanleiding voor de ‘Opstand der Nederlanden’ wat wij beter kennen als de 80-jarige oorlog tegen de Spanjaarden.
16de eeuwse prenten, munten en penningen
In de paterskerk in Weert is een speciale expositie met prenten (waaronder twee originelen Frans Hogenberg prenten) over de ‘Opstand der Nederlanden’, prenten van Philippe de Montmorency, graaf van Horn en Heer van Weert, zijn vrienden Lamoraal de graaf van Egmond en prins Willem van Oranje. Ook zijn er Weerter munten geslagen in opdracht van Philippe de Montmorency en herdenkingspenningen te zien.
Installatie ‘Kasteel Nijenborgh’
De in Weert -op de Biest- geboren kunstenaar Willem Janssen (1964) raakte tijdens zijn jeugd gefascineerd door de ruïne van de kasteelspoort en kasteel. Hij maakte een installatie om een beeld te scheppen van het eens zo prachtige middeleeuwse kasteel; een trotse waterburcht. http://www.willem-online.com/online/presentatie-installatie-kasteel-nijenborgh.pdf
Schilderij (drieluik) met de graven van Horn
Door Cor van Geleuken (1920-1986) werd voor het stadhuis aan de Markt een drieluik geschilderd met zes graven van Horne. Dit schilderij hing in de raadszaal en is na bijna 40 jaar weer voor het publiek weer te zien en heeft nu permanent in de Aldenborgh (Paterskerk).
Oudste plattegrond van Weert
In de Paterskerk hangt een replica van de kaart van Jacob van Deventer. Klooster en kerk staan ook op de plattegrond van Jacob van Deventer uit 1565. Jacob van Deventer kreeg in 1558 van Filips II van Spanje de opdracht die zou uitgroeien tot zijn levenswerk: de kartering van alle grote steden van de toenmalige Zuidelijke- en Noordelijke Nederlanden.
Rijksmonument de Paterskerk
De Paterskerk (de Aldenborgh) was de eerste (oude) burcht van de Graven van Horn, gebouwd omstreeks 1250. In de 14de en 15de eeuw het bestuurscentrum van de macht in deze (grensoverschrijdende) regio. Graaf Jacob I van Horne (1433-1488), heer van Altena, Kortessem, Montigny, Weert, Wessem, Bocholt, Cranendonck en Eindhoven schonk deze ‘Aldenborgh’ in 1461 op verzoek van zijn vrouw Johanna van Meurs aan de Minderbroeders Franciscanen.
De paterskerk is de dynastieke grafkerk van de Graven van Horn. Er is een grafkelder met Graaf Jacob I (†1488) en Graaf Jacob II (†1502), een grafkelder van Graaf Jan van Horne (†1541), broer van graaf Jacob III. Wellicht is de Paterskerk ook de begraafplaats van Philippe de Montmorency, graaf van Horn en Heer van Weert. (onthoofd †1568) en wel in de grafkelder van Jacob I en II. In 1643 werd geconstateerd dat hier een derde persoon was begraven boven op de andere lijkkisten. Een nobilis miles vanwege een begaan misdrijf (majesteitschennis?) was ter dood was gebracht en haastig begraven.
Van slechts 13 van de 57 middeleeuwse kloosters in Nederland is de kerk bewaard. Acht kerken worden nog voor de eredienst gebruikt, waarvan de Paterskerk hier in Weert de enige middeleeuwse kerk is die door een bedelorde -de Franciscanen- nog wordt gebruikt.
