In de rubriek ‘Toen en Noow’ van het Erfgoedhuis Weert in het Land van Weert/De Trompetter van november 2013 wordt stilgestaan bij de tradities rond de St. Maartenshoop die elk jaar op 11 november wordt ontstoken.
“Het kinderfeest is genoemd naar de Romeinse soldaat in de vierde eeuw van de jaartelling die zijn mantel deelde met een bedelaar. Dat geeft aanleiding tot lampionnentochten, het aansteken van ‘Sintemertehoûpen’ en de eventuele warme chocomel met wafel en of oliebol aansluitend. Op sommige plaatsen kunnen we daar nog het zwart maken van onvermoede kinderen en de tochten met lampion langs de deuren voor snoep aan toevoegen. ‘Sinte Merte vuuëgelke, haaj ‘n roeët kuuëgelke, haaj ‘n rooët stertje, danke Sinte Merte´, zo klonk het dan uit de kinderkelen. Voor andere versies kunt u terecht in het Veldekeboek ‘De Weertlandse dialecten’.
In vroegere tijden gaat aan die verbranding van een St. Maartenshoop de nodige uren werk van de jeugd uit de buurt of wijk vooraf. Weken is die in de weer om het tuinafval, het resultaat van de tuin winterklaar maken, te verzamelen en naar de hoop te slepen. Daar wordt het dan door een aantal ‘groten’ opgestapeld tot een hechte – bijna – groene massa, die op de bewuste avond in november vooral lang moest branden.”
In Weert wordt in 1950 voor het eerst een St.-Maartensoptocht gehouden, met bisschop St.-Martinus op een paard en een St.-Maartenshoop aan de Leukerakker die in vlammen opgaat.
De oorspronkelijk en volledige versie van het artikel van november 2013 vindt u in bijgaande Toen en Noow ‘Sintemerte’ november 1965
