Stamtäöfelkes aflevering 11: Jong pölle

Foto’s: Frits Weerts. Collage: Bert Lempens

D’r zeen drej soeërte pölle. Pölle beer, jong pölle inne vorm van nette vröllie en pölle as jong hinne. In dit verhäölke hevve ’t oeëver di-j léste.

D’r zeen aojer men aanne stamtaofel di-j neet allein greuntjes en aerpel beej de boor haaldje mer ouch eur hinne um te aete of sop van te koeëke. Völ bore haaje ’n klocht hinne en eîne haan los oeëver d’n din loupe, woeëvan ze zelf neet zjuust wiste wi-jvöltj’r wore.

En as d’r dan int vuuërjaor inins jóng kuûke beej lepe waas det schoeën mejgenoeëme. Oftj hinne of haenkes wore koste ze dan nog neet zeen. Pas roond juni, roontelum d’n heilige Hendricus, asj gein kuûke mieër wore mer pölle, koszje de sekse oongerscheî-je ajje nao de kâmp oppe kop kieëktj. En ‘t góng de minse um di-j jóng haenkes di-j um daen tiêd oetgesillektieërdj woeërte. Di-j lagte toch gein ejjer en di-j voonge ze ’t lekkerst.  Ge mósj ze ieërst zeen te vânge en dan krieëgdje ze laevendj in ‘n doeës mej nao hoês.  En dan begos ’t fieëst.

Ze móste geslachtj waere en det waas ’n hieël sirremonie. Ge pakdje zoeë’n bieësje tösse de kni-jje en mét ’n aerpelmeske maakdje ge ‘n snieëj boeëve oppe kop naeve de kâmp. ’t Blood begos d’r oet te loupe en ge heeltj ’t haenke aanne puuëj vast métte kop nao oonger zoeëdetj oet kos blooje. As wichter haadje de groeëtste kuit asse ’t slachtoffer los lete en nog d’n halve hoeëf doeër fladderdje. Ze zote waal oonger de bloodspetters, mer det maakdje gein böl oet. ’t Haenke woeërt in koeëkendjheît water gesoptj, um de vaere d’r baeter vanaaf te kunne trékke. ‘t Vêl mós d’r umhaer bliêve zitte want det waas gebakke êrg lekker.  De duûvelshaor di-j d’r nog aan zote schruudje ze boeëve de gaasvlam aaf en det stoonk wi-j e schiêthoês mét ploompdéksel op ‘ne heîte zoeëmerdaâg. Echte kuit haaje joonges asze ’n aafgesnieëje puuëtje haaje. Ajje aan e peeske troktj, bewoeëge klauwkes op en nieër. En daomej achter de jóng maegtjes aan di-j kaakdje as jóng bagge en de klater op gînge.

Thoês haaje ve ouch hinne. En di-j lepe meîst ouch los doeër d’n hoeëf. In daen hoeëf waas ‘ne Lourdesgrot di-j opa-zaliger nog gemetsj haaj mét zîntele van koks (cokes) en di-j mét ‘ne boeëg métte zi-jmoor vannen hoeëf waas verboonge. Oonger dae boeëg heb ich mét mien fietske kwansiês ’n hin kepot gerieëje. Ich krieëg ’n wats um mien oeëre en sângerdaâgs hinnesop.

Oeëver eîn dînk zeen ve ’t aanne stamtaofel reurendj ins: di-j jóng pölle smaakdje zoeë lekker dejje d’r neet mieër beej hooje te drînke. Zoeëvöl water leep uch inne moond! En ge kosj ’n alike pöl de mân opaete. Vörse kni-jbuuënkes d’rbeej en now ieërstelinge (soeërt lekkere aerpel daeje neet mieër kuntj koupe) en ge waandje uch in d’n hieëmel. Völ lekkerder dan pap mét goûwe lieëpelkes waaje volges de broeders oppe schoeël inne hieëmel te aete zoeëtj kriêge. Vraogtj ’s aan aojer minse weem van eur vreuger pap hieët mótte aete. En weem d’r noow nog itj? Lemkespap, havermoutpap, gortepap, riêstepap met reziêne. Kaltj d’r os neet van. Kastelein: bringtj nog mer ’n pöl beer aanne stamtaofel. En maaktj d’r astebleef gein beerpap van. Des gooj dinger verkloeëte!

© Frits Weerts / Bullseye Publishing

Boek Stamtäöfelke kopen
’t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.