Stamtäöfelkes aflevering 44: Voeëgelsbleik

Greûntjeswînkel Clerx Foto: Martin van Hoef

“Ich zit oppe Voeëgelsbleik”, zag ’t wiefke. De vraog es dan: Woeë zittet op? Hoeëgoet op z’n koont, want asj det allewiel (2018) nog zoeëj zegke, luugtj ‘t, want op di-j bleik kântj neet mieër zitte. Ge kuntj d’r waal nog ligke, mer dan ligkdje int gesticht. Oeëze eigeste naam vör ’t zeekehoês. Ajje oppe Voeëgelsbleik zootj, woeëndje ge int Van Berloheem en woordje dik boeëve de viefenzestig. Det heem es aafgebroeëke vanwieëge oeëverjaorigheid en d’r kwoom wat noets vör inne plaats wat groeëtstieëds, dus hieël ângers, en most gaon heitte: Hornehoof.

Mer woeërum “Voeëgelsbleik”? Zoeë neûme ze de straot di-j van d’n aoje wâl (Emmasingel) nao de Graafschap van Hornelaan luiptj. En di-j es geneumdj nao, waat in vreuger ti-jje, ’n veldj vanne schöt waas woeë ze de voeëgel aafschoeëte en woeë tössedoeër de hoêsvröllie eur liêvendj en béddegood te bleike lagte. Vuurdet ze di-j straot aanlagte stong dao aanne wâl ’t greûntjeswînkelke van Bèr Clerx. Eigelik waasj ’n aod boeërderi-jke, met ’n scheûr, paersstâl en vêrrekeskot d’r achter. En oonger ‘n aafdaak stong de “mesjienekieëtel” woeë-in ze ’t voor vör de vêrrekes koeëkdje en dao metein de aoj mik, neet verkochdje greûntjes en zoeë mieër in flikkerdje, want ’n vêrreke vritj âl. De bedooning loog tösse d’n hoeëf van genaeshieër-direkteur Anton Lohman en de wuuëning van meister Pierre Haars, woeë noow de Voeëgelsbleik oppe singel oetkeûmtj, ’n tikkelke schuuns aanne straot. Bér waas ‘ne groeëte paerdeleefhebber. Bekindj in paerdekringe en organisator van paerderenne. Met zoeën licht sjieëske met twieë raar woeëmej ’n paerd allein mer moog drave. En waat dejje awiel neet mieër zeetj: det drave gong roontelum de singels! ’n Belaevenis vör de hieël stad woeë Jan-en-Allemân op aaf kwoom. Det zeeje neet mieër. Ich deenk det ze bang zeen detter kuuëtele oppe straot valle. En “Kuuëtele-Neer” dae de paerdemòppe beejein vaegdje op z’n schöp en sekuur in ’n kerke kwakdje, zeej ouch neet mieër vanwieëge ’n  opvallendj tekort aan paerskuuëtele oppe straot.

Mer Bèr dieëj ouch toês z’n bést, want zien vraw krieëg in 1918 ’n dochter di-j ze Ita neumdje. Ita gong wi-jtj groeët zat woor, mej aanpakke inne greûntjeszaak en daovör rieëdj begîn jaore 40, met ponnie en platte ker, vôlgelaaje met kratte greûntjes, de stad, Kieëntj, Tuindorp en boeteni-j roond. ’t Haaj zoeë ziêne vaste tuuël aan klante, woeë ’t paerd as vanzelf aanheël. Het leverdje dao zien waar aaf, buuërdje de pegulânte, sprong trök oppe ker, zagt “Jup”, en ‘t paerd begost weer wi-jjer te loupe. Asj oeëts wat mieër aaf te handele haaj, of asse ‘m wat langer aanne kâl heele, dacht dae ponnie beej z’n eige: “D’n tiêd es úm”, en hae trooj wi-jjer oppe de vollegendje klant aan. Hae wist woeë dae hoezje en woeëte ààn most haoje. Ita kos ‘m dan naoloupe,  en det akkedieërdje verrèkkes good. In ’43 trawdje Ita met Zjaak van Hoef en dae ziên broor (87 jaor in 2017) dieëj mich dit alles oet de deûk. En Ita z’ne zoeën Martin, zagt detj zuuver klopdje en det zieën mooder det vuur euëre-n traw haaj gedaon.

Drék nao d’n oeërlog vlooge de jóng vanne broêdersschoeël , di-j tezegkes naeve Clerx loog, ammaol det winkelke binne toen ze dao vör ’t ieërst vörse daanjels (dadels) haaje. Zoeëwat haaje ve vanzelaeve nog noeëts gepreufdj. Ze lieëke op kuuëtelkes, mer woore waal lekker.